Tomáš Jiřikovský, một người đang bị FBI và Trung tâm chống Tội phạm Có Tổ chức Quốc gia Czech (NCOZ) truy nã, đồng thời cũng đang bị thế giới ngầm săn đuổi vì tội trộm cắp tiền mã hóa từ Nucleus Market.
1. Bối cảnh: Quyên góp Bitcoin và hệ lụy chính trị
Vào tháng 3 năm 2025, doanh nhân Tomáš Jiřikovský—người từng bị kết án về tội biển thủ, buôn bán ma túy và tàng trữ vũ khí bất hợp pháp—đã chuyển gần 500 Bitcoin (khi đó trị giá xấp xỉ 1 tỷ Koruna Czech) vào tài khoản của Bộ Tư pháp Czech . Những đồng Bitcoin này xuất phát từ một ví đã bị cảnh sát theo dõi vì nghi ngờ liên quan đến hoạt động tội phạm . Mặc dù các chính trị gia đối lập đã cảnh báo về nguồn gốc đáng ngờ của ví này từ trước, nhưng Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blažek (ODS) vẫn chấp nhận khoản quyên góp. Khi báo chí công bố nguồn gốc thực sự của các đồng Bitcoin, công chúng đã dậy sóng phẫn nộ . Dưới áp lực xã hội và chính trị gay gắt, ông Blažek đã từ chức vào ngày 30 tháng 5 năm 2025, thừa nhận rằng việc chấp nhận tiền từ nguồn gốc không rõ ràng là không thể chấp nhận về mặt chính trị .
Vào tháng 3 năm 2025, doanh nhân Tomáš Jiřikovský—người từng bị kết án về tội biển thủ, buôn bán ma túy và tàng trữ vũ khí bất hợp pháp—đã chuyển gần 500 Bitcoin (khi đó trị giá xấp xỉ 1 tỷ Koruna Czech) vào tài khoản của Bộ Tư pháp Czech . Những đồng Bitcoin này xuất phát từ một ví đã bị cảnh sát theo dõi vì nghi ngờ liên quan đến hoạt động tội phạm . Mặc dù các chính trị gia đối lập đã cảnh báo về nguồn gốc đáng ngờ của ví này từ trước, nhưng Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blažek (ODS) vẫn chấp nhận khoản quyên góp. Khi báo chí công bố nguồn gốc thực sự của các đồng Bitcoin, công chúng đã dậy sóng phẫn nộ . Dưới áp lực xã hội và chính trị gay gắt, ông Blažek đã từ chức vào ngày 30 tháng 5 năm 2025, thừa nhận rằng việc chấp nhận tiền từ nguồn gốc không rõ ràng là không thể chấp nhận về mặt chính trị .
2. Nucleus Market: Nguồn gốc Bitcoin trên darknet
Các nhà phân tích blockchain đã xác định một lượng lớn Bitcoin của Jiřikovský có liên hệ với Nucleus Market—một chợ đen hoạt động trên mạng Tor từ năm 2014 cho đến khi bỗng dưng biến mất vào tháng 4 năm 2016 . Nucleus Market chuyên buôn bán chất cấm (cocaine, methamphetamine, cần sa), giấy tờ giả (hộ chiếu, giấy phép lái xe), công cụ hack (phần mềm độc hại, bộ kít khai thác lỗ hổng), và thậm chí cả vũ khí bất hợp pháp. Vào thời hoàng kim, nền tảng này có hơn 25.000 danh sách hàng hóa bất hợp pháp và chứa khoảng 5.000 BTC (khi đó trị giá khoảng 2,25 triệu USD) trong các ví của nó trước khi biến mất, có thể do “exit scam” của nhà quản lý hoặc cuộc triệt phá của lực lượng chức năng . Sau chín năm im ắng, một số ví Nucleus bỗng “thức giấc” vào tháng 3 năm 2025 và chuyển các khoản tiền khổng lồ—một giao dịch duy nhất vượt hơn 3 tỷ Koruna Czech—khiến cơ quan thực thi pháp luật hai bên Đại Tây Dương lập tức quan tâm .
Các nhà phân tích blockchain đã xác định một lượng lớn Bitcoin của Jiřikovský có liên hệ với Nucleus Market—một chợ đen hoạt động trên mạng Tor từ năm 2014 cho đến khi bỗng dưng biến mất vào tháng 4 năm 2016 . Nucleus Market chuyên buôn bán chất cấm (cocaine, methamphetamine, cần sa), giấy tờ giả (hộ chiếu, giấy phép lái xe), công cụ hack (phần mềm độc hại, bộ kít khai thác lỗ hổng), và thậm chí cả vũ khí bất hợp pháp. Vào thời hoàng kim, nền tảng này có hơn 25.000 danh sách hàng hóa bất hợp pháp và chứa khoảng 5.000 BTC (khi đó trị giá khoảng 2,25 triệu USD) trong các ví của nó trước khi biến mất, có thể do “exit scam” của nhà quản lý hoặc cuộc triệt phá của lực lượng chức năng . Sau chín năm im ắng, một số ví Nucleus bỗng “thức giấc” vào tháng 3 năm 2025 và chuyển các khoản tiền khổng lồ—một giao dịch duy nhất vượt hơn 3 tỷ Koruna Czech—khiến cơ quan thực thi pháp luật hai bên Đại Tây Dương lập tức quan tâm .
3. Vai trò của Europe Justice Organization (EJO) và thông báo với FBI
Tổ chức phi chính phủ Europe Justice Organization (EJO), đặt tại Praha và chuyên về chống rửa tiền, đã thực hiện phân tích blockchain chi tiết và vào tháng 6 năm 2025, chính thức gửi báo cáo của họ đến FBI. EJO xác định rằng một phần giao dịch của Jiřikovský thực chất xuất phát từ những ví liên quan đến Nucleus Market . EJO nhấn mạnh rằng “việc quyên góp công khai” của Jiřikovský thực chất đã vạch trần mối liên hệ giữa ông với một chợ đen buôn bán ma túy lớn, cung cấp cho FBI bằng chứng on-chain rõ ràng để khởi động một cuộc điều tra sâu rộng.
Tổ chức phi chính phủ Europe Justice Organization (EJO), đặt tại Praha và chuyên về chống rửa tiền, đã thực hiện phân tích blockchain chi tiết và vào tháng 6 năm 2025, chính thức gửi báo cáo của họ đến FBI. EJO xác định rằng một phần giao dịch của Jiřikovský thực chất xuất phát từ những ví liên quan đến Nucleus Market . EJO nhấn mạnh rằng “việc quyên góp công khai” của Jiřikovský thực chất đã vạch trần mối liên hệ giữa ông với một chợ đen buôn bán ma túy lớn, cung cấp cho FBI bằng chứng on-chain rõ ràng để khởi động một cuộc điều tra sâu rộng.
4. Góc nhìn của Hoa Kỳ: Điều tra của FBI và khuôn khổ pháp lý
FBI đã từng điều tra Nucleus Market từ năm 2014, khi các đặc vụ lần ra và bắt giữ những người điều hành gồm Nathan Gibson và Sean Mackerta khi họ cố gắng đổi Bitcoin giành được bất hợp pháp từ Nucleus Market thành tiền pháp định qua sàn Coinbase. Cuộc đột kích đó đã đập tan phần lớn cơ sở hạ tầng của thị trường này . Theo luật liên bang Hoa Kỳ—đặc biệt là Đạo luật Chất hướng thần (Controlled Substances Act, 21 U.S.C. §§ 841–846) về buôn bán ma túy và Đạo luật RICO (18 U.S.C. § 1961 và các điều khoản tiếp theo) về tội phạm có tổ chức—việc xử lý lợi nhuận từ buôn bán ma túy trên darknet và hỗ trợ cho hoạt động tội phạm tiếp theo là những tội hình nghiêm trọng, có thể bị phạt tù nhiều thập kỷ . Ngoài ra, Đạo luật Gian lận và Lạm dụng Máy tính (CFAA, 18 U.S.C. § 1030) cũng hình sự hóa việc cung cấp phần mềm độc hại hoặc dịch vụ hack, những thứ đã được giao dịch công khai trên Nucleus Market . Nếu FBI chứng minh được Jiřikovský đã cố ý nhận và chuyển tiền từ việc buôn bán ma túy bất hợp pháp, ông có thể đối mặt với cáo buộc rửa tiền (18 U.S.C. § 1956), âm mưu và tham gia vào một doanh nghiệp tội phạm kéo dài (21 U.S.C. § 848) ở cấp liên bang . Từ tháng 3 năm 2025, FBI đã và đang theo dõi chặt chẽ các ví Nucleus và sẵn sàng lần theo dấu vết kỹ thuật số của Jiřikovský, đặc biệt nếu ông đặt chân đến lãnh thổ Hoa Kỳ .
FBI đã từng điều tra Nucleus Market từ năm 2014, khi các đặc vụ lần ra và bắt giữ những người điều hành gồm Nathan Gibson và Sean Mackerta khi họ cố gắng đổi Bitcoin giành được bất hợp pháp từ Nucleus Market thành tiền pháp định qua sàn Coinbase. Cuộc đột kích đó đã đập tan phần lớn cơ sở hạ tầng của thị trường này . Theo luật liên bang Hoa Kỳ—đặc biệt là Đạo luật Chất hướng thần (Controlled Substances Act, 21 U.S.C. §§ 841–846) về buôn bán ma túy và Đạo luật RICO (18 U.S.C. § 1961 và các điều khoản tiếp theo) về tội phạm có tổ chức—việc xử lý lợi nhuận từ buôn bán ma túy trên darknet và hỗ trợ cho hoạt động tội phạm tiếp theo là những tội hình nghiêm trọng, có thể bị phạt tù nhiều thập kỷ . Ngoài ra, Đạo luật Gian lận và Lạm dụng Máy tính (CFAA, 18 U.S.C. § 1030) cũng hình sự hóa việc cung cấp phần mềm độc hại hoặc dịch vụ hack, những thứ đã được giao dịch công khai trên Nucleus Market . Nếu FBI chứng minh được Jiřikovský đã cố ý nhận và chuyển tiền từ việc buôn bán ma túy bất hợp pháp, ông có thể đối mặt với cáo buộc rửa tiền (18 U.S.C. § 1956), âm mưu và tham gia vào một doanh nghiệp tội phạm kéo dài (21 U.S.C. § 848) ở cấp liên bang . Từ tháng 3 năm 2025, FBI đã và đang theo dõi chặt chẽ các ví Nucleus và sẵn sàng lần theo dấu vết kỹ thuật số của Jiřikovský, đặc biệt nếu ông đặt chân đến lãnh thổ Hoa Kỳ .
5. Góc nhìn của Czech: Điều tra của NCOZ và Protikorupční linka
Đồng thời tại Praha, Trung tâm chống Tội phạm Có Tổ chức Quốc gia (NCOZ) đã mở cuộc điều tra hình sự đối với Jiřikovský về nghi vấn rửa tiền, làm giàu bất hợp pháp và trốn thuế . Tư liệu hiện có cho thấy chỉ một phần ba số tiền chuyển vào tháng 3 đã đến tài khoản Bộ Tư pháp; khoảng 2 tỷ Koruna Czech còn lại đã biến mất vào những ví không rõ nguồn gốc . Tổ chức phi chính phủ Protikorupční linka cũng đã nộp đơn tố cáo, nhấn mạnh rằng ví của Jiřikovský trước đây từng bị liên kết với các mạng lưới buôn bán cần sa và ecstasy trên darknet . Văn phòng Tổng Chưởng lý tại Olomouc phụ trách vụ án và đã phong tỏa tất cả tài liệu liên quan đến khoản quyên góp cho đến khi xác minh rõ nguồn gốc . Nếu chứng minh được tiền có nguồn gốc bất hợp pháp, giới chức Czech sẽ tịch thu toàn bộ số tiền và phong tỏa tài sản còn lại của Jiřikovský theo luật chống rửa tiền quốc gia và Bộ luật Hình sự Czech (§ 253).
Đồng thời tại Praha, Trung tâm chống Tội phạm Có Tổ chức Quốc gia (NCOZ) đã mở cuộc điều tra hình sự đối với Jiřikovský về nghi vấn rửa tiền, làm giàu bất hợp pháp và trốn thuế . Tư liệu hiện có cho thấy chỉ một phần ba số tiền chuyển vào tháng 3 đã đến tài khoản Bộ Tư pháp; khoảng 2 tỷ Koruna Czech còn lại đã biến mất vào những ví không rõ nguồn gốc . Tổ chức phi chính phủ Protikorupční linka cũng đã nộp đơn tố cáo, nhấn mạnh rằng ví của Jiřikovský trước đây từng bị liên kết với các mạng lưới buôn bán cần sa và ecstasy trên darknet . Văn phòng Tổng Chưởng lý tại Olomouc phụ trách vụ án và đã phong tỏa tất cả tài liệu liên quan đến khoản quyên góp cho đến khi xác minh rõ nguồn gốc . Nếu chứng minh được tiền có nguồn gốc bất hợp pháp, giới chức Czech sẽ tịch thu toàn bộ số tiền và phong tỏa tài sản còn lại của Jiřikovský theo luật chống rửa tiền quốc gia và Bộ luật Hình sự Czech (§ 253).
6. Hệ lụy chính trị và pháp lý tại Cộng hòa Czech
Việc Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blažek từ chức càng làm tăng căng thẳng trong công luận về tiêu chuẩn đạo đức khi chính phủ nhận quyên góp tiền điện tử. Thủ tướng Petr Fiala (ODS) ban đầu đã lên tiếng bảo vệ giao dịch, khẳng định “chưa có tòa án nào chứng minh nguồn gốc bất hợp pháp của các đồng Bitcoin này” và cho biết “nếu phát hiện hành vi phạm tội, toàn bộ số tiền sẽ được hoàn trả vào ngân sách; ngược lại, khoản tiền này sẽ được dùng cho các chương trình vì lợi ích công cộng” . Tuy nhiên, các đảng đối lập phản đối rằng ngay cả nghi ngờ về nguồn gốc tội phạm cũng đủ để từ chối tiếp nhận quyên góp. Sự việc đã dẫn đến việc soạn thảo các dự luật siết chặt quy định về việc chính phủ nhận quyên góp bằng tiền điện tử, buộc thực hiện phân tích forensics trên blockchain trước khi chấp nhận bất kỳ khoản tiền mã hóa nào . Trong khi đó, NCOZ tiếp tục tiến hành điều tra: họ triệu tập chuyên gia rửa tiền trên darknet để làm chứng, yêu cầu thông tin từ các sàn giao dịch tiền điện tử tại Czech, đồng thời hợp tác với Europol để truy vết các giao dịch xuyên biên giới .
Việc Bộ trưởng Tư pháp Pavel Blažek từ chức càng làm tăng căng thẳng trong công luận về tiêu chuẩn đạo đức khi chính phủ nhận quyên góp tiền điện tử. Thủ tướng Petr Fiala (ODS) ban đầu đã lên tiếng bảo vệ giao dịch, khẳng định “chưa có tòa án nào chứng minh nguồn gốc bất hợp pháp của các đồng Bitcoin này” và cho biết “nếu phát hiện hành vi phạm tội, toàn bộ số tiền sẽ được hoàn trả vào ngân sách; ngược lại, khoản tiền này sẽ được dùng cho các chương trình vì lợi ích công cộng” . Tuy nhiên, các đảng đối lập phản đối rằng ngay cả nghi ngờ về nguồn gốc tội phạm cũng đủ để từ chối tiếp nhận quyên góp. Sự việc đã dẫn đến việc soạn thảo các dự luật siết chặt quy định về việc chính phủ nhận quyên góp bằng tiền điện tử, buộc thực hiện phân tích forensics trên blockchain trước khi chấp nhận bất kỳ khoản tiền mã hóa nào . Trong khi đó, NCOZ tiếp tục tiến hành điều tra: họ triệu tập chuyên gia rửa tiền trên darknet để làm chứng, yêu cầu thông tin từ các sàn giao dịch tiền điện tử tại Czech, đồng thời hợp tác với Europol để truy vết các giao dịch xuyên biên giới .
7. Tác động quốc tế và triển vọng tương lai
Người ta cho rằng Jiřikovský hiện đang lẩn trốn ở châu Á, có thể ở một quốc gia không có hiệp định dẫn độ trực tiếp với Czech . Dự kiến FBI sẽ đề nghị Interpol phát “Lệnh đỏ” (Interpol Red Notice) để truy lùng và bắt giữ ông về cáo buộc rửa tiền và vi phạm RICO. Nếu bị bắt ở Hoa Kỳ hoặc bị dẫn độ bởi một nước thứ ba, ông sẽ phải ra hầu tòa liên bang, nơi các công tố viên sẽ sử dụng phân tích blockchain làm chứng cứ xác minh vai trò của ông trong việc rửa tiền từ lợi nhuận darknet . Tại Praha, quá trình xét xử có thể kéo dài nhiều tháng, bởi các tòa án Czech sẽ xem xét song song cáo buộc rửa tiền trong nước và trách nhiệm chính trị của Bộ Tư pháp . Các chuyên gia tội phạm mạng cảnh báo rằng nếu việc bắt giữ Jiřikovský bị trì hoãn, ông có thể tẩu tán tài sản còn lại hoặc trốn sang nơi có luật chống tội phạm tài chính lỏng lẻo .
Người ta cho rằng Jiřikovský hiện đang lẩn trốn ở châu Á, có thể ở một quốc gia không có hiệp định dẫn độ trực tiếp với Czech . Dự kiến FBI sẽ đề nghị Interpol phát “Lệnh đỏ” (Interpol Red Notice) để truy lùng và bắt giữ ông về cáo buộc rửa tiền và vi phạm RICO. Nếu bị bắt ở Hoa Kỳ hoặc bị dẫn độ bởi một nước thứ ba, ông sẽ phải ra hầu tòa liên bang, nơi các công tố viên sẽ sử dụng phân tích blockchain làm chứng cứ xác minh vai trò của ông trong việc rửa tiền từ lợi nhuận darknet . Tại Praha, quá trình xét xử có thể kéo dài nhiều tháng, bởi các tòa án Czech sẽ xem xét song song cáo buộc rửa tiền trong nước và trách nhiệm chính trị của Bộ Tư pháp . Các chuyên gia tội phạm mạng cảnh báo rằng nếu việc bắt giữ Jiřikovský bị trì hoãn, ông có thể tẩu tán tài sản còn lại hoặc trốn sang nơi có luật chống tội phạm tài chính lỏng lẻo .
Những điểm chính cần lưu ý:
- Sự tham gia của Hoa Kỳ: FBI, với kinh nghiệm từng triệt phá Nucleus Market cùng khuôn khổ pháp lý vững chắc (Controlled Substances Act, RICO Act, CFAA), có đầy đủ cơ sở để khởi tố Jiřikovský về tội rửa tiền và tội phạm có tổ chức .
- Cuộc điều tra của Czech: Hoạt động tích cực của NCOZ và đơn tố cáo của Protikorupční linka cho phép công tố viên Czech buộc tội Jiřikovský theo luật chống rửa tiền quốc gia (§ 253 Bộ luật Hình sự) và tiến hành tịch thu tài sản nếu chứng minh nguồn gốc bất hợp pháp .
- Hệ lụy chính trị: Việc chính phủ nhận quyên góp tiền điện tử bị chỉ trích dữ dội, dẫn đến việc đề xuất luật bắt buộc kiểm định forensics blockchain trước khi chấp nhận bất kỳ khoản tiền mã hóa nào .
- Hợp tác quốc tế: Việc dự kiến phát “Lệnh đỏ” Interpol và sự phối hợp giữa các cơ quan Hoa Kỳ, Czech và châu Á cho thấy một nỗ lực chung nhằm ngăn Jiřikovský chạy trốn và thu hồi các khoản tiền có liên quan đến hoạt động tội phạm của Nucleus Market .
Do tính phức tạp của quá trình rửa tiền qua các chợ đen darknet và số tiền lớn liên quan, cả hai bên Hoa Kỳ và Czech sẽ xem vụ án này là bài kiểm tra quan trọng cho hợp tác thực thi pháp luật xuyên biên giới trong lĩnh vực tiền mã hóa năm 2025 và những năm sau.